Là một huyện phía đông tỉnh Thái Bình, từ lâu Thái Thụy đã được biết đến với nhiều di tích lịch sử văn hóa, những làng nghề sầm uất và nổi tiếng với những lễ hội truyền thống thu hút đông đảo du khách thập phương.
* Tháng giêng về hội đền Hét
Ðền Hét (xã Thái Thượng, huyện Thái Thụy) thờ tướng quân Phạm Ngũ Lão (1255-1320), quê ở làng Phù Ủng (nay là huyện Ân Thi, Hưng Yên). Ông là người tài cao, tinh thông võ nghệ, giỏi phép dụng binh.
Hàng năm, từ ngày mùng 7 đến mùng 9 tháng Giêng âm lịch, xã Thái Thượng tổ chức lễ hội đền Hét. Lễ hội chính được tổ chức vào ngày mùng 8 ( lấy mốc lịch sử vào ngày mùng 8 tháng Giêng năm Mậu Tý 1288, tướng và quân nhà Trần đã xuất quân đi đánh quân Nguyên tại cửa biển Ðại Bàng -cửa Thái Bình ngày nay). Trong lễ hội, ngoài phần tế lễ, rước, dâng hương, còn tổ chức biểu diễn văn nghệ, thi đấu bóng chuyền, vật cầu, vật đô, kéo co, đua thuyền….. mang sắc thái riêng của cư dân đi biển; vừa để tưởng nhớ vị tướng giỏi một thời, vừa gìn giữ những nét văn hoá truyền thống địa phương.
* Lễ hội bơi chải Diêm Điền
Làng Diêm Ðiền trước đây (nay thuộc Thị trấn Diêm Ðiền) dài khoảng 1km nhưng được bao bọc 3 phía bởi sông cống Ngoại về phía Tây, sông cống Mới phía Ðông, còn phía Nam là dòng sông Diêm Hộ chảy qua trước làng rồi mới đổ ra biển. Tục bơi trải của làng gắn liền với nghề đi biển của người dân.
Lễ hội bơi chải truyền thống 12 tháng Giêng còn được coi là lễ ra quân đầu năm của toàn thể cán bộ, nhân dân địa phương, các thành phần kinh tế, nhất là 2 ngành khai thác hải sản và vận tải biển; là ngày hội văn hoá thể thao thể hiện truyền thống và ý chí quyết tâm chinh phục, khai thác tiềm năng của biển cả, bắt đầu một năm mới làm ăn thuận buồm xuôi gió, nhiều may mắn và thắng lợi. Lễ hội còn là điểm hẹn gặp mặt hàng năm của những người con đất biển Diêm Ðiền, dù đang gắn bó với biển cả hay sinh sống trên khắp mọi miền Tổ quốc, nơi giao lưu gặp gỡ để các doanh nghiệp có cơ hội hợp tác, kinh doanh.
* Lễ hội ông Đùng – bà Đà
Lễ hội được tổ chức ngày 14- 4 âm lịch hàng năm tại Đền thờ bà chúa Muối thuộc làng Quang Lang, xã Thụy Vân, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Lễ hội là nơi gửi gắm ước vọng của những người dân làng muối về sự sản sinh, sinh sôi, dồi dào. Nơi đó có sự giao hoà của con người cùng sông nước đất trời làm lòng người thêm tươi trẻ, cây cối thêm xanh tươi, thóc lúa thêm nhiều, báo hiệu một mùa muối dồi dào, bội thu.
Nguyễn Lan tổng hợp