Thú chơi cây cảnh từ lâu đã được xem là một nét đẹp của đời sống văn hóa người Việt, nhất là mỗi độ tết đến, xuân về. Tết đến, Xuân về, người dân từ nông thôn đến thành thị đều tất bật sắm sửa cho gia đình một vài loại hoa và cây cảnh. Nó không chỉ đơn thuần phản ánh nhu cầu thưởng thức cái đẹp mà hơn hết, thú chơi cây cảnh bao hàm nhiều ý nghĩa sâu sắc về văn hóa, triết học, mỹ học, phong thủy…
Với mỗi người dân đất Việt, thú chơi cây cảnh ngày Tết đã trở thành nghệ thuật, nét đẹp gắn với bản sắc văn hóa dân tộc. Trong không khí xuân rực rỡ, những bông hoa, cây cảnh đem đến cho người xem sức sống rạo rực, cầu mong một năm mới dồi dào sức khỏe, tài lộc và may mắn.
Năm nào cũng vậy, từ ngày 20-12 (âm lịch) là thị trường cây cảnh tại Thái Bình đã bắt đầu sôi động. Men theo các tuyến đường lớn hay ghé thăm các “thủ phủ” chuyên cung cấp, buôn bán cây cảnh của thành phố Thái Bình như: Công viên Kỳ Bá, làng quất xã Đông Hòa, Hoàng Diệu, làng hoa xã Vũ Chính… mới cảm nhận hết được sự quan tâm đặc biệt của người dân đối với mặt hàng này. Các loại cây như quất, bưởi, hoa lan, hay các loại hoa như thược dược, hoa cúc, hoa hồng, cây kim tiền, cây phát lộc, cây kim ngân, cây hạnh phúc,… là những loại mà được đông đảo du khách ghé thăm và chọn mua. Năm nay, do diễn biến và ảnh hưởng dịch Covid nên mức giá cũng không dao động nhiều. Tuy nhiên, nói về chất lượng và sự đa dạng, phong phú thì miễn chê.
Đặc biệt những năm gần đây, người dân có thú chơi cây cảnh trong chum, hay trong chậu cảnh – đặc biệt là cây quất, bưởi. Mỗi cây được trồng trong những chiếc chum rất đẹp với các hình thù, và kiểu cách khác nhau: nào là trồng trong chum với chữ “Lộc”, “Tài”, “Phúc”, “Thọ”, hay trong những hình thù của các con vật tượng trưng cho năm đó như năm 2021 là năm Tân Sửu thì có chum hình con Trâu,… người nào đến xem chơi Tết thấy cũng tấm tắc khen lạ, độc đáo. Hình ảnh chiếc Chum – một trong những hình ảnh rất gần gũi với người dân Việt Nam ta – đặc biệt là người dân vùng đồng bằng sông Hồng, nó là hồn Việt, là nền nông nghiệp lúa nước, là lam lũ, là chất phác, là mộc mạc, là thắm đậm tình quê… Được hỏi để trồng những cây trong chum hay chậu cảnh này người nông dân tốn nhiều công và thời gian, ví dụ để ra được sản phẩm là cây quất chum thì những người làm quất cảnh trong chum phải mất 3 năm từ lúc chăm sóc cây con ngoài đất, chuyển lên chậu và tạo thế. Thường xuyên phải ra vườn kiểm tra độ ẩm của đất, chất dinh dưỡng cho cây. Phải quan sát sự phát triển của cây qua từng ngày, từng tháng để biết và điều chỉnh thêm bớt chất dinh dưỡng.
Truyền thống dân tộc Việt chúng ta bao đời vẫn thế! Dù có hay không, nhà nào cũng sắm sửa cây quất, cành đào vui tết, đón xuân. Cùng với đào, quất, tùy sở thích mỗi người, mỗi nhà sẽ mua thêm các loại cây cảnh khác trang trí cho sắc xuân càng thắm đượm. Không chỉ có đào, quất, mai hay các loại hoa lá trưng bày thông thường. Tết là thời điểm các loại cây cảnh nghệ thuật, bonsai độc, lạ được “săn lùng” nhiều nhất. Một dáng đứng, một điệu vươn của cây cũng đủ sức mê hoặc, dẫn dụ lòng người. Nếu đôi bàn tay của người làm vườn khéo léo tạc nên dáng đứng, điệu vươn ấy thì người có thể hiểu, đồng cảm cũng phải là người có kiến thức, tinh tế trong mắt nhìn.
Còn gì thi vị, tao nhã hơn khoảnh khắc được tạm gác lại lo toan, phiền muộn để có thể thư thái, tự tại tận hưởng kỳ nghỉ lễ bên gia đình, Tết đến, xuân về, người người nhà nhà hân hoan trong niềm vui đón chào năm mới, hình thành nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, và cùng nhau ngắm, thưởng những nét đẹp của người dân dịp Tết đến, Xuân về.
Phạm Yến